Czy zezwolenie na pracę jest wymagane tylko jeśli chcemy „pracować” na rzecz innego podmiotu (czy to na podstawie umowy o pracę, czy na podstawie umowy cywilnoprawnej), czy też istnieją inne przypadki, w których wymagane jest uzyskanie zezwolenia na pracę?
Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w art. 88 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zgodnie z którym zezwolenie na pracę jest wymagane, jeżeli cudzoziemiec*:
- 1) wykonuje pracę na terenie Polski na podstawie umowy zawartej z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się w Polsce.
- 2) a) wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego,
- b) jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z pracodawcą zagranicznym,
- c) na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym,
- 3) a) wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego,
- b) nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej =,
- c) jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym,
- 4) a) wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego
- b) jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt 2-4.
- Zezwolenie na pracę jest jednak również wymagane w sytuacji, gdy cudzoziemiec:
- 5) a) przebywa w Polsce przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,
- b) w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem mu prokury.
Tym samym, zezwolenie na prace jest wymagane nie tylko w przypadku „wykonywania pracy” – a więc bycia zatrudnionym na podstawie umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej, przez podmiot działający w Polsce (czy też przez przedsiębiorcę zagranicznego w wymienionych w pkt 1-4 przypadkach), ale także w sytuacji, gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie spółki lub innej osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców, albo jest komplementariuszem i prowadzi sprawy spółki komandytowej lub komandytowo akcyjnej, albo gdy któryś z wymienionych podmiotów udzielił mu prokury**.
Cudzoziemiec pełniący którąś z wyżej wymienionych funkcji jest zobligowany do posiadania zezwolenia na pracę tylko, gdy w ciągu kolejnych 12 miesięcy jego pobyt w Polsce (w związku z pełnieniem tych funkcji) przekroczy łącznie 6 miesięcy.
*WAŻNE: wszystkie wyszczególnione w punktach 1-5 przesłanki( oznaczone a,b,c,d….), muszą być spełnione łącznie, aby zaistniał obowiązek posiadania zezwolenia na pracę.
Przykład 1: obowiązek posiadania zezwolenia na pracę określony w punkcie 2 nie powstaje, jeśli cudzoziemiec jest delegowany przez pracodawcę zagranicznego na okres 14 dni w roku kalendarzowym do jego polskiego oddziału – bo nie została zrealizowana przesłanka oznaczona literą c.
**WAŻNE: Obowiązek posiadania zezwolenia na pracę powstaje w sytuacji spełnienia którejkolwiek z wymienionych przesłanek – a więc wystarczy pełnić jedną z wymienionych funkcji, aby taki obowiązek powstał, np. być członkiem zarządu spółki z o.o. (pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek).
Jeśli uznamy, że cudzoziemiec kwalifikuje się do jednej z wyżej wymienionych grup (punkty 1-5), to co do zasady zobligowany jest on uzyskać zezwolenie na pracę.
Od tej podstawowej zasady istnieje jednak wiele wyjątków, w których można wykonywać pracę w Polsce bez uzyskiwania zezwolenia na pracę – wyjątki te określa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej wydane na podstawie w/w ustawy.